“วงปี่พาทย์ท่าหลวง” แหล่งชุมนุมชนคนดนตรีมีบทบาทขับเคลื่อนกิจกรรมร้องรำทำเพลงแห่งลุ่มแม่น้ำป่าสัก ตำบลท่าหลวง อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา กว้างขวางถึงเขตรอยต่อจังหวัดสระบุรีและจังหวัดลพบุรี เป็นหลักศูนย์กลางความรู้เพลงดนตรีที่สำคัญของชุมชนโดยรอบ เพราะมีความสัมพันธ์กับครูเพลงปี่พาทย์หลายท่านในกรุงเทพฯ ในหลายช่วงเวลา

กล่าวเบื้องต้นอย่างกระชับเพื่อความเข้าใจ เนื้อหาบทความชิ้นนี้เกี่ยวข้องโดยตรงกับ ‘ความเชื่อ’ แม้เป็นเรื่องที่ถูกท้าทายด้วยเทคโนโลยีโลกสมัยใหม่ และพิสูจน์ชัดเป็นรูปธรรมไม่ได้ หากแต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า เมื่อสังคมและวัฒนธรรมต่างกัน ความคิดความเชื่อย่อมแตกต่างกันด้วย การพิจารณาข้อมูลและคำเล่าต่างๆ จึงควรกระทำด้วย ‘วิจารณญาณ’ และ ‘เคารพ’ ความเชื่ออื่นๆ อย่างเข้าอกเข้าใจผู้คนต่างวัฒนธรรม แม้คำเล่าต่อไปนี้จะมีฤทธิ์ต่อท่านหรือไม่ก็ตาม

น่าสนใจว่า ทำไมพลังอธิบายวัฒนธรรม ‘มโหรี-ปี่พาทย์’ ของไทย จึงไม่กว้างขวางครอบคลุมพื้นที่อีสานเหนือใต้อย่างที่ควรเป็น ทั้งที่มีอยู่ควบคู่พิณ แคน โปงลาง หมอลำ เจรียง กันตรึม แต่ทว่าการรับรู้ไม่ต่างพื้นที่สีเทา คืออาจรู้หรือเห็นว่ามี แต่ถูกทำให้ชัดแจ้งหรืออธิบายเป็นส่วนหนึ่งร่วมกับวัฒนธรรมกระแสหลักหรือไม่